Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Lideri Davut Çetin, dijital ve yeşil dönüşümün ehemmiyetine vurgu yaparak, “İşletmeler data idaresi, yetenek idaresi yapmak, dijital ve yeşil dönüşümü başarmak zorunda. Tarımın ve endüstrinin geleceği dijital ve yeşil dönüşümdür. Bu nedenle, bu alanlarda daima öncü çalışmalar içerisindeyiz” dedi.
ATSO Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısı, ATSO Atatürk Konferans Salonu’nda yapıldı. ATSO Komite ve Meclis Üyeleri’nin yanı sıra, iş insanlarının ağır ilgi gösterdiği toplantıda, Sabancı Üniversitesi Finans Kürsü Lideri Prof. Dr. Özgür Demirtaş “Bilim, İktisat, Gelecek ve Siz” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.
Toplantının açılışında bir konuşma yapan ATSO Lideri Davut Çetin, oda çalışmalarının yanı sıra, komitelerin sektörel bahislerdeki taleplerini ve tekliflerini lisana getirdi. Lider Çetin konuşmasında, “2022 yılının birinci müşterek komiteler toplantısını Özgür Hocamızla yapıyoruz. Önümüzdeki günlerde ayrıyeten Büyükşehir Belediyesi ve kamu vilayet müdürleriyle bir müşterek komiteler toplantısı daha yapmayı planlıyoruz. Büyükşehirle lokal problemlerin, vilayet müdürleriyle sektörel problemlerin görüşülmesinin faydalı olacağını düşünüyorum” dedi.
“Antalya’da e-ticaret yapan işletme sayısı 3 yıldan az vakitte 2 bin 400’den 16 bine çıktı”
“Çevreci dönüşüm çalıştayında Büyükşehir Belediyesi ile birlikte 100 civarında kurum ve kuruluş, 200 civarında uzman ve kurum temsilcisi çalıştı” diyerek konuşmasına devam eden Lider Çetin, “Batı Akdeniz Ticaret Buluşması’nda Antalya, Burdur ve Isparta’dan bütün oda ve borsalarımız, SİAD’larımız, İhracatçılar Birliğimiz ve kamu kurumları olmak üzere 80’e yakın kurum ve kuruluş bir ortaya geldi. Bunların yararı şudur: örneğin İklim değişikliği ve Antalya’nın yeşil dönüşümü konusunda, üniversite hocaları, belediye yetkilileri, DSİ; Tarım Vilayet Müdürlüğü, mühendis odaları birinci defa bir ortaya gelmiş oldu. Bu çalışmalarla hangi kurum ne yapıyor, bundan sonra ne yapması gerekiyor ortaya çıkmış oluyor. Bir öteki örnek dijitalleşme hususudur. 2016 yılında Antalya 4.0 çalışmalarını başlattık. Dijitalleşme konusundaki toplantılarımız en fazla iştirak sağlanan toplantılar oldu. Antalya’da e-ticaret yapan işletme sayısı 3 yıldan az vakitte 2 bin 400’den 16 bine çıktı. Bu çerçevede Rota Antalya üzere dijital turizm projeleri yaptık, akıllı tarım projeleri başlattık. Odamızın inovasyon merkezini kurduk, bugün İnovatso’da start up firmalar bu sayede doğuyor” sözlerini kullandı.
“İşletmeler dijital ve yeşil dönüşümü başarmak zorunda”
Şehir ve kesim iktisadına gerekli kıymetin verilmediğinden yakınan Çetin, Türkiye’de birçok küçük kentin boşaldığını, yatırımcıların büyük kentlere göçtüğünü söyledi. Antalya olarak kendilerinin de endüstride, ticarette birtakım yatırımcılarını kaybettiklerini belirten Çetin, “Çeşitli nedenlerle değerli yatırımlar Ege, Marmara vilayetlerine gidiyor. Bir kent bir kesime uygun ekosistem yaratmazsa o kesim o kentte gelişemez. Çağdaş işletme idaresi ve kültürü üzerinde de daha fazla durmalıyız. Çağ değişti, sanayi 4.0’a geçildi, Z nesli geldi. İşletmeler data idaresi, yetenek idaresi yapmak, dijital ve yeşil dönüşümü başarmak zorunda. Bu mevzu sensör kullanma değildir. Asıl sorun müşteriyi, çalışanı paydaş yapmaktır. Yani ticaretin ideolojisi değişmektedir. Ayrıyeten yeterince konuşmadığımız bir bahis etik yahut iş ahlakı hususudur. İktisatta hak ve adaleti, ticaret ve iş ahlakını unutmak üzereyiz. Yüksek enflasyon nedeniyle kayıt dışı rant iktisadı çok yayıldı ve rant kültürü hakim oldu” dedi.
“Kurulan şirket sayısında İzmir’e yaklaşıyoruz”
Antalya’da 2016 yılında turizmden bir darbe yendiğini, toparlanma sürecinde ise pandemiyle birlikte iki yılı kaybettiklerini kaydeden Lider Çetin, Antalya iktisadının bu yıl turizm sayesinde Türkiye ortalamasına nazaran biraz daha uygun olacağını umduklarını lisana getirdi. Turizmde geçen yıla nazaran yüzde 226 artış olduğunu, lakin 2019 yılının yüzde 26 gerisinde olunduğunu vurgulayan Çetin, “Rusya pazarına bağımlı kalan bölgelerimizde bunun sorunu yaşanmaktadır. Antalya’ya ülke içi ve ülke dışından ilgi devam etmektedir. Kurulan şirket sayısında İzmir’e yaklaşıyoruz. Mayıs ayında kurulan şirketlerimizin dörtte biri yabancı sermayeli şirket oldu. Beş ayda 56 ülkeden 451 yabancı sermayeli şirket kuruluşu gerçekleştirdik. Konut kesiminde de Antalya trendi devam ediyor. Nisan ayında konut fiyatı artışında yüzde 140 oranıyla birinci sıradayız. Antalya kira artışında yüzde 329 artışla birinci sırada. Hatta yalnızca artışta değil, kira kıymetlerinde de öne geçmiş durumdayız. Kuşkusuz bu da çalışanlar için barınma meselesine neden olmaktadır” dedi.
“Ekonomi için yerelden idare ıslahatı yapılmalıdır”
Tarımda Nisan ayında ortalama eser pahasında yıllık artışın yüzde 137 olduğunu belirten Çetin, şöyle devam etti:
“Yüksek fiyat artışları üreticinin bir kısmını şad etse de girdi maliyetlerine yetişmek kolay değil. Tarım ihracatımız maliyetlerden ve Rusya-Ukrayna durumundan olumsuz etkilendi. Endüstride girdi maliyetleri ve tedarik sıkıntıları üretime ve yatırıma yansımaktadır. İhracat Ukrayna krizinden Nisan ayında etkilendi, Mayısta toparlanma başladı. Çin’de kapanma bize biraz yarar sağladı, sanayi ihracatımız yüzde 27 seviyesinde arttı, mermer ve maden ihracatında artış daha yüksek. Ticarette iç piyasayı söylemeye gerek yok. Elektrik üzere girdi maliyetleri herkesin sıkıntısı. Kuşkusuz, yalnızca periyotluk, yıllık bilgilerle kıymetlendirme yapamayız. Asıl bakmamız gereken yer vilayetimizin yapısal meseleleri ve geleceğidir. Turizmde fiyat, kalite ve gelir bakımından daha ileride olmamız gerekiyor. Tarımda bu periyot fiyatlar tatmin etti, lakin yakında şikâyetlerin arttığını göreceğiz. Plansızlık nedeniyle temel meseleler devam ediyor. Tarımda, sanayi ve mermer ihracatımızda katma kıymetimiz hala çok düşük. Bölümlerimizin geleceği için mekânsal planlar, sanayi toprağı, ticaret alanı planlarımız olmalıdır. Bugünkü yapıda bunlar yapılamamaktadır. Bu nedenle ısrarla diyorum ki iktisat için yerelden idare ıslahatı yapılmalıdır. Ulaşım altyapısında hala problemlerimiz var, lojistik merkezimiz yok. İhtisas bölgelerimiz yetersiz. Biyoteknoloji ve tohum vadisi üzere uygulama toprağı olan projelere muhtaçlığımız var. EXPO alanı üzere kıymetlerimizi uzun vadeli bir vizyonla ele almalıyız. Bu mevzularda oda ve borsalarımızla, SİAD’larımızla bir belge hazırladık, bunu da daima birlikte Ankara’ya götüreceğiz, fakat sonuç almak için hem ülkede hem kentte birlik ve beraberlik olmalıdır. Oda ve borsalar olarak, SİAD’lar olarak, mühendis odalarıyla bir birliktelik sağladık. Bunu siyasette ve kent kültüründe de sağlamamız gerekiyor.”
“Antalya’nın tanıtımına her platformda dayanak oluyoruz”
“Dünyada ve Türkiye’de odaların en kıymetli işlerinden birisi eğitimdir” kelamlarını kullanan Çetin, “Onlarca mevzuda eğitimler veriyoruz. Sertifika programları yapıyoruz. Örneğin turizm ve birçok kesim için direkt eleman yetiştiren, mesleksel yeterlik evrakı veren bir kurumuz. İhracata takviye için çok çalışma yapıyoruz. Asya’dan Afrika’ya birçok ülkeye ihracat bizim ihracat kümeleri çalışmalarımızla başlamıştır. Bugünlerde sıhhat turizmi üzere hizmet ihracatına dönük efor harcıyoruz. AB İşletmeler Ağı ve öbür dış ticaret hizmetlerimiz, İstihbarat hizmetlerimiz aslında rutin çalışmalarımızdır. Antalya’nın tanıtımına her platformda takviye oluyoruz. Turizmin kentte gelişmesi, çeşitlenmesi ve ticarete yarar sağlaması için Rota Antalya üzere dijital projeler yaptık. Mural Antalya üzere bir projeyi kentin yüzü değişsin diye yaptık. Rodin standı üzere etkinliklerimiz Antalya’nın markalaşması için, turizm ve ticaret içindir” diye konuştu.
“Tarımın ve endüstrinin geleceği dijital ve yeşil dönüşümdür”
Gastronomi turizmi ve coğrafik işaretli lokal eserler faaliyetlerinin hem turizme hem ticarete yarar sağladığını aktaran Lider Çetin, Kongre ve Fuar turizmine en fazla takviye olan kurumlardan birisi olduklarını vurguladı. Antalya Kongre Ofisini kendilerinin yürüttüğünü hatırlatan Çetin, “Tanıtım Vakfıyla birlikte çalışıyoruz. Tarım dalında Hal Kanunu konusunu devamlı izliyoruz. Growtech fuarı üzere fuarlara dayanak oluyoruz. Tarımda Inovasyon ve dijitalleşme üzerinde etkinliklerimiz devam ediyor. İnovatso hem üyelerimize hem genç girişimcilere hizmet veriyor. E-ticaret ve toplumsal medya ticareti için facebook istasyonu kurduk. Tarımın ve endüstrinin geleceği dijital ve yeşil dönüşümdür. Bu nedenle, bu alanlarda daima öncü çalışmalar içerisindeyiz. Türkiye 2053’de karbon nötr amacı koyabilir. Antalya Türkiye’nin önünde olmalıdır, zira etraf Antalya’nın ekmek teknesidir. Bu nedenle çevreci dönüşümde artık ilgili bütün kurumlarla birlikte tarım, turizm, sanayi ve kent olmak üzere 4 alanda sektörel çalışma kümeleriyle ilerlemeye devam edeceğiz” dedi.
“Bu kentin geleceğine, dinamizmine inanın, güvenin”
Antalya’nın büyüdüğünü, yabancı ve ulusal şirketlerin geldiğini, ticaretin değiştiğini kaydeden Lider Çetin, Antalya’da doğan, yaşayan ve çalışan herkesin şanslı olduğunu söyledi. “İş insanları olarak bizler bu kentten kazanmak kadar bu kente kazandırmayı da vazife bilmeliyiz” diyen Çetin, “Bizler bu kültürle büyüdük. Genç kuşaklara de rant kültürü yerine bu kültürü kazandırmalıyız. Gelecek yıl, Cumhuriyetimizin 100. Yılını kutlayacağız. Bildiğiniz üzere Cumhuriyetimizin 100 yılı simge yapıtı için bir çalışma başlattık, hatta halkın iştiraki için fikir yarışı düzenledik. Önümüzdeki günlerde bir arama konferansıyla bütün kurumlardan da teklif alarak bir karar vereceğiz. Antalya’ya, Cumhuriyetimizi kuranlara, büyük başkan Atatürk’e vefa borcumuzu yerine getirmek en büyük dileğimizdir. Odanın her çalışması, her yapıtı Antalya iş insanları olarak sizlerin attığı bir imzadır. Bu kentin geleceğine, dinamizmine inanın, itimadın. Kendinizle, 140 yıllık esaslı çınar olan odanızla, dünyanın en hoş yeri olan kentinizle gurur duyun” diyerek konuşmasını sonlandırdı.
Toplantıda daha sonra Prof. Dr. Özgür Demirtaş tarafından “Bilim, İktisat ve Siz” bahisli söyleşi gerçekleştirildi.
