Türkiye’de 36 yıl içerisinde 30 bin 293 HIV olumlu kişi tespit edildiğini belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Bekir Uygun, “Ülkemizde 1985 yılından 31 Aralık 2021 tarihine kadar doğrulama testi müspet tespit edilerek bildirimi yapılan 30 bin 293 HIV müspet kişi ve 2 bin 83 AIDS hadisesi mevcuttur. Hadiselerin yüzde 81,2’si erkek, yüzde 18,8’i bayan olup, yüzde 16’sı yabancı uyrukludur” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından HIV farkındalığını artırmak için 1988’de 1 Aralık Dünya AIDS Günü ilan edildiğini söyleyen Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Bekir Uygun, AIDS hastalığı ve korunma yolları hakkında açıklamalarda bulundu. Türkiye’de olan HIV ve AIDS olaylarına değinen Dr. Bekir Uygun, “HIV, insan ümmin yetmezlik virüsü, yani hastalığın etkeni olan virüstür. AIDS ise hastalığın ismidir. Ülkemizde 1985 yılından 31 Aralık 2021 tarihine kadar doğrulama testi olumlu tespit edilerek bildirimi yapılan 30 bin 293 HIV olumlu kişi ve 2 bin 83 AIDS hadisesi mevcuttur. Olayların yüzde 81,2’si erkek, yüzde 18,8’i bayan olup, yüzde 16’sı yabancı uyrukludur. Tüm dünyada her yıl görülen yeni olay sayısının 2010’dan beri yüzde 30 azalmasına karşın Türkiye’nin de içinde olduğu Doğu Avrupa ve Orta Asya’da olay sayıları artmaktadır” diye konuştu.
“5-15 yıl sonra hastalık gelişebilir”
HIV bulaşan her şahısta AIDS sendromunun gelişmeyebileceğini lisana getiren Dr. Uygun, “HIV (insan bağışıklık yetmezliği virüsü), kan ve muhafazasız cinsel temas yolu ile bulaşan ve bedenin çeşitli dokularına yerleşebilen lakin temel tesirlerini bağışıklık sistemi üzerinde gösteren bir virüstür. HIV, temel olarak beyaz kan hücrelerini yok ederek bağışıklık sistemini baskılar ve bedeni fırsatçı enfeksiyonlara ve kanserlere karşı savunmasız bırakır. Lakin HIV bulaşan her bireyde çabucak AIDS (kazanılmış bağışıklık yetersizliği sendromu) gelişmeyebilir yahut 5-15 yıl üzere uzun vakit sonra gelişebilir” formunda konuştu.
“Emzirme esnasında yüzde 20-30 oranında anneden bebeğe virüs geçebilir”
Emzirme esnasında anneden bebeğe virüs geçebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Uygun, şu bilgileri paylaştı:
“HIV, beşerden beşere bulaşmaktadır. Virüs, kan ve müdafaasız cinsel temasla bulaşmaktadır. Ülkemizde kan ve doku naklinde 1987 yılından bu yana bağışçılardan test yapılmadan kan ve doku örnekleri alınmadığı için hadiselerin yüzde 90’ı cinsel yolla bulaşmaktadır. HIV müspet bireylerin kan, sperm, vajina salgısı ve anne sütünde virüs bulunur. Hem bayan hem erkekten bulaşabilir. Bir defa muhafazasız cinsel bağlantı bulaşıcılık için kafidir. Gebelik sırasında HIV taşıyıcısı olan anne hamilelik mühletince, doğum sırasında ve doğum sonrası periyotta bebeğe virüsü geçirebilir. Emzirme esnasında yüzde 20-30 oranında anneden bebeğe geçebilir.”
“İlaç tedavisi en geç 72 saatte başlamalı”
Görülebilecek belirtilerden bahseden Uzm. Dr. Uygun, “Virüsün bedene girmesinden sonraki birkaç haftada şahısta hiçbir belirti olmayacağı üzere birinci 2-4 haftada ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı ve deride döküntü ile seyreden grip gibisi şikayetler de ortaya çıkabilir. Birkaç hafta süren bu devirden sonra HIV taşıyıcıları rastgele bir belirti olmadan ortalama 8-10 yıl sağlıklı olarak hayatlarını sürdürebilirler. İleri devirde HIV taşıyıcısı şahısların bağışıklık sistemleri giderek zayıflar. Hastalık yalnızca kan analizi ile saptanabilir. Test en erken bulaşma olduktan 3 hafta sonra yapılmalıdır. Kuşkulu temastan çabucak sonra şahısları hastalıktan koruyabilecek ilaç tedavisinin en geç 72 saatte başlaması gerektiği için şahısların tabibe müracaat etmeleri hem kendileri hem de etrafları için önemlidir” tabirlerini kullandı.
“Jilet, manikür ve pedikür aletlerine dikkat”
Virüsten korunma yollarını anlatan Uzm. Dr. Uygun, “HIV testleri antikor ölçülerek yapıldığı için 90. güne kadar testlerin pozitifleşmesi gecikebileceğinden şahısların bulaştırıcı olabileceği unutulmamalıdır. Hastalıktan korunmak için cinsel bağlantı sırasında kesinlikle prezervatif kullanılmalı, tek eşlilik tercih edilmeli, HIV müspet virüs taşıyan, taşıdığından kuşku edilen şahısla cinsel temastan evvel yahut sonrasında proflaktik ilaç kullanılması gerekmektedir. Berber ve kuaförlerdeki jilet, manikür ve pedikür aletlerinin dezenfekte edilmiş olmasından emin olunmalıdır” diyerek kelamlarını noktaladı.
