Uyku Felci Nedir?
Gece uyanıp hareket edememek, konuşamamak, üzerine bir ağırlık çöktüğü hissine kapılmak, hatta halüsinasyonlar görmek… Bu ve benzeri deneyimleri yaşayanların sayısı hiç de az değil. Halk arasında “karabasan” olarak bilinen ve hatta mistik anlamlar yüklenen bu durumun tıbbi bir açıklaması var. Tüm bu yaşananların sebebi aslında uyku felci…
Uyku Felci Nasıl Bir Durumdur?
Uyku felci, sıklıkla uyanma sırasında veya uykuya dalarken görülen kol, bacak, gövde kaslarını hareket ettirememe ve konuşamama ile ortaya çıkan bir durumdur. Uyku felci atakları genellikle saniyeler veya dakikalar içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazı kişilerde ataklar uzun sürebilir. Atak sırasında kişi etrafında olanların farkında olur ancak hareket edememe ve konuşamamaya bağlı olarak yoğun bir korku ve endişe duyabilir. Solunum kaslarının hareketlerinde etkilenme olmadığı için normal soluk alıp verme devam eder.
Uyku Felci Neden Olur?
Uyku felci, uyku saatlerinin düzensiz olması, yetersiz uyku, kronik yorgunluk, vardiyalı çalışma, yoğun stres, ani yaşam veya çevre değişiklikleri, uyku öncesi açlık, bazı ilaçlar, alkol alımı veya fazla kafein kullanımı gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Uyku felci nörolojik, psikiyatrik veya dahili hastalıklara eşlik edebilir. Panik bozukluğu, depresyon ve kaygı bozukluğu olan kişilerde görülebildiği gibi sağlıklı kişilerde de ortaya çıkabilir. Aynı zamanda uyku felci ailesel bir durum da olabilir.
Uyku Felci Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku felci, izole uyku felci veya tekrarlayıcı izole uyku felci olarak sınıflandırılır. Bir başka hastalık eşlik etmiyorsa izole uyku felci olarak kabul edilir ve tedavi edilmesine gerek duyulmaz. Ancak uyku felci sık tekrarlıyor, uyku sırasında eşlik eden başka bir belirti varsa veya gün içinde aşırı uykululuk eşlik ediyorsa uyku hastalıkları polikliniğine başvurulması önerilir. Uyku hastalığı tanısı konulduktan sonra tedaviye başlanır. Ayrıca kaygı bozukluğu, depresyon veya panik bozukluğu gibi psikiyatrik belirtiler varsa, psikiyatri hekimine de başvurulabilir. Uyku hijyenine dikkat etmek, yeterli süre ve kalitede uyumak, stresli durumlarda gevşeme egzersizleri, nefes egzersizleri ve meditasyon yapmak uyku felcini önlemeye yardımcı olabilir.
