Başşehir Üniversitesi Adana Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Genel Cerrahi Ana Bilim Kolu Öğretim Vazifelisi Dr. Serkan Erkan, obezite cerrahisinin tam donanımlı ve alt yapısı güçlü merkezlerde, alanında uzman tabipler tarafından yapılması gerektiğini bildirdi.
Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkan, obezitenin, tüm dünyada ve ülkemizde önemli sıhhat meseleleri oluşturan sorunlarının birinci sıralarında yer aldığını belirterek, gerekli müdahale ve tedavisi yapılmayan hastaların hayat kalitesinin, olumsuz tarafta etkilendiğini söyledi. Obezite tedavisinin birçok evresi olduğunu belirten Öğr. Gör. Dr. Erkan, “Hastalar öncelikle cerrahi haricinde yollarla tedavi edilmeye yönlendirilmeli. Kendileriyle birinci konuşma şeklimiz ve yaklaşımımız da bu tarafta oluyor. Hastaların kesinlikle diyet geçmişlerini, hayat üslubu değişikliklerini yapıp yapmadıklarını, bununla ne kadar uğraştıklarını sorguluyoruz. Hastaları değerlendirdiğimizde de şayet bu evreleri geçmişse, obezite bedenindeki öteki sıhhat sorunlarını tetikleyerek daha önemli kahırlara yol açıyorsa, beden kitle indeksine nazaran cerrahi endikasyonu olan obez kümesine giriyorsa, tedavisi için bunun gerekliliğini hastalarımıza anlatarak; obezite cerrahisine onları yönlendiriyoruz” diye konuştu.
Obezite cerrahisinin en çok kullanılan sistemleri hakkında da bilgi veren Öğr. Gör. Dr. Erkan, “Bunların en kolayı ve birinci olarak sıralayacağımız, halk ortasında tüp mide olarak bilinen Sleeve Gastrektomi ameliyatı. Dünya üzerinde şu an obezite cerrahisi; bariatrik cerrahi ameliyatlar ortasında en sık yapılan ve bilhassa ABD’de birinci sıralarda yer alan bir ameliyat çeşidi. Bizim ülkemizde de hatırı sayılır seviyede Sleeve Gastrektomi yapılmakta lakin Sleeve Gastrektomi haricinde Gastrik Bypass (Mini Gastrik Bypass ve RNY Gastrik Bypass) çeşitleri ve Duodenal Switch ameliyatı da uygulanmakta olan bariatrik usullerdir. Bu ameliyatların rehberlere girmiş ve şu an için uygulanan obezite cerrahisi sistemleri olduğunu söyleyebiliriz. Her hastaya tıpkı cerrahi tekniği uygulamıyoruz. Ameliyatları tercih ederken; hastaların beden kitle indeksi, yeme alışkanlıkları, obeziteye bağlı oluşmuş yandaş hastalıklar bizim için kıymet arz ediyor. Hangi hastaya hangi prosedürü uygulayacağımıza; hastaların ayrıntılı anamnezlerini alarak, muayenelerini ettikten sonra karar veriyoruz. Tüm dataları önümüze koyarak hakikat ameliyat tekniğini belirliyoruz. Anamnez ve muayene bulguları bizim için çok kıymetli.”
Beden kitle indeksi, cerrahi gerekliliği belirliyor
Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkan, “vücut kitle indeksi” kıymeti (KG/M2) 35 ve üzeri olan, obeziteye bağlı yandaş hastalığı ya da hastalıkları olan şahıslar artık bizim için cerrahi endikasyon yani cerrahi gereklilik sınıfına giren birinci hasta kümesi olduğunu belirterek, “Bu yandaş hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, kemik eklem rahatsızlıkları olabildiği üzere, bunların haricinde kardiyak yahut solunumsal işlevlerde meydana gelmiş hastalıklar da olabilir. Cerrahi sistemlere başvurulması için 35 pahasına ulaşan hastaların bu türlü bir yandaş hastalığının da olması belirleyici oluyor. Beden kitle indeksi 40’ın üzerine çıktığında yandaş hastalık olsun ya da olmasın bu hastalarda cerrahi endikasyon yani cerrahi gereklilik doğuyor. Bu hastalarımızı ameliyat ediyoruz. Beden kitle indeksi 35’in altında olan hastalara daha çok endoskopik prosedürlerle, hastanın diyet ve ömür biçimi alışkanlığı değişikliklerini destekliyoruz. Lakin paha 35’in üstüne çıktığında bu hastaları artık cerrahiye hakikat yavaş yavaş yönlendiriyoruz” dedi.
Uzman bir grup yapmalı
Obezite cerrahisinin tam donanımlı hastanelerde yapılması gerekliliğinin altını çizen Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkan şöyle devam etti:
“Hastalar başlarına gelebilecek hadiselerden ötürü ameliyattan korkuyorlar. Midelerini sağlıklı bir organ olarak görüyorlar. Bu organlarının bir kısmını kaybedeceklerini biliyorlar. Bu yüzden de ameliyatın ne kadar gerekli olduğu konusunda onlarla karşılıklı diyaloğumuz ve konuşmalarımız oluyor. Hatta hasta yakınları bilhassa hastaların ameliyat olmalarını istemiyorlar. Biz de onlara bu ameliyatın gerekliliğini söz ediyoruz. Midelerinin sağlıklı lakin kendilerinin sıhhatsiz olduğunu anlatıyoruz. Daha evvel de bahsettiğim üzere beden kitle indeksi 35’in üzerindeki hastalarda, yaşla bir arada yandaş sıhhat sorunları de günden güne artıyor. Hastalar artık bize yalnızca kilo sorunu ile değil obeziteye bağlı; teneffüs ezası, nefes darlığı, efor kapasitelerinin kısıtlanması, insülin dirençlerinin artması, tansiyon üzere sorunlarla geliyorlar. Obezite sahiden yandaş hastalıklarla bir arada bir çığ üzere giderek büyüyen bir hastalıklar topluluğu olarak karşımıza çıkıyor. Bu sebeple de bu hastaların kesinlikle tedavi olması gerektiğini söz ediyoruz. Hastalar ameliyatlarını tam donanımlı merkezlerde, alanında uzman bir takımla olursa cerrahi müdahale sonrası oluşabilecek komplikasyonlardan korkmamaları gerekiyor. Bizim hastane olarak alt yapımız çok güçlü ve bizler de yaptığımız işin peşindeyiz, güçlü bir grupla sıkı takibini yapıyoruz. Hastanemizde 24 saat temeline dayalı çalışan Gastroenteroloji, Girişimsel Radyoloji, Endokrinoloji ve Psikiyatri üzere birçok merkezde bulanmayan uzman doktor takımı ve üst seviye ekipman ve donanımlı ağır bakımımız mevcut. Oluşabilecek komplikasyonlar bizi korkutmuyor. Aldığımız önlemler, kullandığımız aletler ve merkezimizin güçlü altyapısı sayesinde önemli sorunlar oluşmuyor ve hastalarımızı sıhhatle meskenlerine gönderebiliyoruz.”
“Cerrahi sonrası hastalar yakından takip edilmesi gerekiyor”
Obezite cerrahisinin kesin bir tahlil olmamakla birlikte en az 18 ay ile 24 aya kadar hastalara bir avantaj sağladığının altını çizen Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkan, “Ameliyat yalnızca bize vakit kazandırıyor. Hastalar uzunca bir müddet, yaklaşık 18 ay kısıtlı beslenebiliyorlar. Aslında yapmak istediğimiz, bu müddette hastaların yeme alışkanlıklarını ve ömür usullerini değiştirmelerini sağlamak. Cerrahi öncesi hastayla birinci görüşmemizde; kendilerine yapacağımız ameliyat ile yemelerini sınırlandıracağımızı, bu sınırlamanın onlara bir mühlet kazandıracağını tabir ediyoruz. Hastalarımız bu müddette hayat stillerini ve yeme alışkanlıklarını değiştirmezler ise kilo alımı tekrar başlayarak, ikinci bir ameliyat önermemiz gerekebiliyor. Bu durum bizim istemediğimiz bir şey ve hastalarımızı ameliyata âlâ hazırladığımız için sık karşılaşmıyoruz. Açıkçası hasta süreci kabullenerek karşımıza geliyor ve sonrası için de ruhsal olarak hazırlıklı oluyor. Cerrahi sonrası takip, obezite alanında uzmanlaşmış bir grupla yönetiliyor. Başşehir Üniversitesi Adana Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezimizde Endokrin ve Metabolizma Uzmanları, Bariatrik Diyetisyenler, Psikiyatristler ve Psikologlar ile birlikte çalışıyoruz. Tek başımıza hastanın midesini küçültmek ya da mide bağırsak sisteminde yaptığınız değişikliklerle bu hastalıkla başa çıkamayacağımızı biliyoruz. Önemli bir takımınızın olması gerekiyor. Ameliyat sonrası süreç, bizim için ameliyat öncesinden daha da pahalı. Başarılı bir sonuca ulaşabilmek için, operasyon sonrasında da önemli bir takımla hastaların takiplerini yapıyoruz ve hastalarda yanlış giden bir şeyler varsa onları düzeltmeyi hedefliyoruz” dedi.
“Genetik faktörler olsa da birçok sebebi var”
Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkan, obezitenin genetik faktörlere bağlı olmakla birlikte, günümüzde obeziteyi arttıran ögelerin en başında yanlış beslenme alışkanlıkları geldiğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Şehirleşmenin artması, insanların daha küçük yerlerde yaşamaya ve daha çok çalışmaya başlaması, nizamlı beslenecek ve spor yapacak kadar vakitlerinin olmaması üzere nedenlerin hepsi bu sorunu tetikliyor. Ailesel bir obezite varsa bu sorunu yaşama ihtimalimiz yüksek olmakla birlikte çevresel faktörler şu an için biraz daha ön planda üzere duruyor. Teknolojinin artmasıyla birlikte başlayan hareketsiz hayatın, maalesef obeziteyi ergenlik devrinden daha aşağı, daha düşük yaş kümelerine kadar indirmiş durumda. Cerrahi uygulama yaşı olarak, dünyanın kabul ettiği durum, şayet hastanızın performansı bu ameliyatı tolere etmeye yeterliyse, yaş gözetmeksizin bu ameliyatı uygulayabilirsiniz formunda. Elbette ki cerrahi müdahale öncesinde ilgili branşlar olan; endokrinoloji, göğüs hastalıkları, kardiyoloji, çocuk hastalıkları, psikiyatri ve anestezi uzmanlarından bu ameliyatı yapabilirsiniz istikametinde onaylarını almak gerekiyor. Multidisipliner olarak çalışmak koşul. Obezitenin hakikaten bir hastalık olduğunu ve bu hastalığı tedavi etmek gerekliliğinin önceliğimiz olduğunu, topluma uygun anlatmamız gerekiyor. Obezite ve bağlı gelişen sıhhat sıkıntıları bir hastanın ömrünü yaklaşık on iki yıl kadar kısaltıyor. Cerrahi bir evreye gelindiyse, güzel merkezlerde yapılacak olan obezite ameliyatından hastalarımızın korkmaması gerekiyor.”
