“METABOLOM” Deneyi İle Uzay Ortamının İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri Araştırıldı
Gezeravcı, ISS’de kaldığı 14 gün boyunca toplamda 13 deney gerçekleştirdi. Bu deneyler arasında en son yapılan “METABOLOM” deneyi, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Emregül’ün proje yürütücüsü olduğu bir çalışmaydı. Bu deneyde, astronotlardan toplanan kan, idrar ve tükürük örnekleri üzerinde moleküler düzeyde detaylı analizler yapılarak uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri araştırıldı. Bu araştırma, uzay ortamında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri inceleyerek uzay koşullarının gen ekspresyonlarına ve metabolizmalara olan etkisini anlamayı hedeflemektedir.
Türk Bilim İnsanlarının Araştırmalarına Yeni Olanaklar Sunulacak
Bu deneylerle birlikte Türkiye’nin uzay araştırmalarında yerçekimi fizyolojisi, havacılık ve uzay tıbbı gibi konularda çalışacak uzmanlara faydalı veriler elde edilmesi hedeflenmektedir. Bu veriler, dünyadaki hastalıklar için yeni tedavilerin ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde kullanılabilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Gezeravcı’nın ISS’deki görevi boyunca gerçekleştirdiği deneylerin bilimsel çalışmalara yeni olanaklar sunacağını belirtti.
Çeşitli Konuları Araştıran Deneyler
Gezeravcı, ISS’de gerçekleştirdiği diğer deneyler arasında şunlar yer almaktadır:
– MİYELOİD Deneyi: Galaktik kozmik radyasyonun, yer çekimi değişikliklerinin ve uzayda kalış süresi boyunca maruz kalınan diğer zorlu faktörlerin astronotların bağışıklık sistemi ve kan yapımı sürecini nasıl etkilediğini araştıran bir deney.
– MİYOKA Deneyi: Uzay ve savunma sanayisinde kullanılan kurşunsuz lehimleme konusunda kritik bilgiler sağlamayı amaçlayan bir deney.
– UYNA Deneyi: Türkiye’nin uzay, havacılık ve savunma sanayisi için yeni nesil malzemelerin geliştirilmesine katkı sağlamayı hedefleyen bir deney.
– MESSAGE Deneyi: Yer çekimsiz ortamdan etkilenen genlerin ve bunların bağışıklık sistemiyle ilişkisini araştıran bir deney.
– PRANET Deneyi: Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve çevresel kontrollere destek veren yeni bitkilerin geliştirilmesini amaçlayan bir deney.
– gMETAL Deneyi: Uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini sağlamak için yapılan bir deney.
– EXTREMOPHYTE Deneyi: Tuz Gölü’nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli bitkinin uzay ortamına karşı verdiği tepkileri araştıran bir deney.
– CRISPR-GEM Deneyi: Uzayda yaşayan insanların ihtiyaç duyacağı besinleri sağlamak için yeni bitkilerin geliştirilmesine yönelik bir deney.
– ALGALSPACE Deneyi: Uzayda kullanılabilecek alg türlerinin araştırıldığı bir deney.
– VOKALKORD Deneyi: Uzayda yaşamaya karşı oluşan tepkimelerin ses frekanslarıyla tespit edildiği bir deney.
– OKSİJEN SATURASYONU Deneyi: Düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması için havanın oksijen seviyesinin hesaplandığı bir deney.
Bu deneylerle birlikte Gezeravcı, Türk bilim insanlarının uzay araştırmalarında daha fazla çalışma yapabilmesi için önemli veriler sağlamıştır.
