Dr. Yavuz: “Deneyen her 3 gençten biri sigaraya başlıyor”

Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Seda Yavuz, “31 Mayıs Dünya Tütüne Hayır Günü” nedeniyle sigara bırakmanın yolları hakkında bilgi verdi.

Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran, dünyada 1,3 milyar insan sigara içiyor, yılda 5 milyon insan ise tütün ve eserlerine bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. Türkiye’de Global Yetişkin Tütün Araştırması raporlarına nazaran ise 15 yaş üzeri 14,8 milyon kişi tütün kullanıyor. Erkeklerde tütün kullanma sıklığının bayanların yaklaşık 3 katı kadar olduğu belirtiliyor. Tütün bağımlılığından kurtulmak için tıbbi takviye almak büyük ehemmiyet taşıyor.

“Sigara dumanında insan bedeni için ziyanlı 4 binden fazla unsur bulunur”

Tüm dünyada bağımlılığın çok yaygın olduğunu vurgulayan ve bağımlılığı tanımlayan Uzman Tabip Seda Yavuz, “Bağımlılık; kişinin vücut ve ruh sıhhatini, aile yaşantısını, toplumsal hayatını etkileyecek formda bir husus, alkol, obje yahut yaptığı bir davranış üzerinde denetimini kaybetmesidir. Tütün dünyada en yaygın kullanılan bağımlılık yapan husustur. Tütünün ortalama yüzde 1-3’ünü nikotin oluşturur. Nikotin yüksek oranda toksik bir unsurdur ve güçlü fizikî bağımlılığa yol açar. Sigara dumanında insan bedeni için ziyanlı 4 binden fazla unsur bulunur. Bunların ortasında nikotin, karbonmonoksit ve katran en tehlikelileridir. Tütün ve eserleri başta akciğerler ve kalp damar sistemi olmak üzere tüm, organ ve dokular üzerinde önemli tahrip edici tesire sahiptir. Tütün; akciğer kanseri ölümlerinin yüzde 90’ından, tüm kanser ölümlerinin yüzde 30’undan, bronşit ölümlerinin yüzde 75’inden ve kalp krizi ölümlerinin yüzde 25’inden sorumludur. Akciğer kanseri, kanser ölümlerinin birinci sırasında yer alır. Akciğer kanserinin yüzde 90 nedeni sigaradır. Ülkemizde her yıl 40 bin şahısta akciğer kanseri tespit edilmektedir” dedi.

“Türkiye’de her yıl 100 bin kişi hayatını kaybediyor”

Sigara kullanımının ömrü kısalttığını belirten Yavuz, “İçilen her sigara, insan hayatını 5 dakika kısaltır. Erken yaşta sigaraya başlayanların ömrü ortalama 20-25 yıl azalır. Sigara içenler bulundukları etrafın havasını kirleterek etraflarındaki insanların pasif sigara içmelerine hatta bazen mesken ve orman yangınlarına neden olabilirler. Pasif sigara içmek oburlarının dumanını solumaktır ve bu bireyler sigara bağımlıları kadar ziyan görürler. Gelişmiş ülkelerde sigara salgını azalmakta fakat gelişmekte olan ülkelerde ise salgın süratle artmaktadır. Her yıl ülkemizde 100 bin kişi sigara yüzünden ömürlerini kaybetmektedir. Sigara içenlerin çoğunluğu sigaraya 20 yaşından evvel 13-14 yaşlarında başlar. Özenti, gösteriş, kendini ispatlamaya çalışma, arkadaş baskısı, arkadaşlar ortasında yer edinmeye çalışma, otoriteye karşı gelme üzere nedenlerle sigara denenir ve sigarayı bir defa deneyen her üç gençten biri bağımlı hale gelir. Sigara içenlerin yüzde 70’i sigarayı bırakmak ister” diye konuştu.

“Sigarayı bırakmak için kalıcı tahliller önemli”

Sigarayı bırakmanın yararlarından bahseden Yavuzi, “Sigara bırakıldığı takdirde kalp ve akciğerler daha âlâ çalışır, kan bedene daha yeterli oksijen taşır, hastalanma riski azalır ve insan ömrü uzar. Sigara bırakma konusunda kişinin isteği, kararı ve iradesi pek çok husus bağımlılıklarında olduğu üzere çok değerlidir. Ortaya çıkan fizikî ve ruhsal mahrumluk belirtilerini ortadan kaldırmak ve bırakma aksiyonunun devamını sağlamak için kullanılan çeşitli ilaçlar ve psikoterapi formülleri bulunmaktadır. İlaç tedavileri, sigara bırakıldığında ortaya çıkan mahrumluk ve öteki belirtilere yönelik tedavileri ve sigara içme isteğini azaltan ilaçları içerir. Bu durumlar için çeşitli ilaçlar, Nikotin bantları, antidepresanlar ve öbür kimi ilaçları kullanılır. Nikotin bağımlılığında kullanılan ve tesirleri çeşitli araştırmalarla kanıtlanmış birçok antidepresan ilaç vardır. Bunun yanında; psikososyal tedaviler nikotin bağımlılığının tedavisinde kullanılmaktadır. Ruhsal eğitsel yaklaşım, kognitif davranışçı tedaviler, tiksindirme metotları ve gevşeme tekniklerini içeren davranışçı tedaviler ve hipnoz, kullanılan yöntemlerdir” formunda konuştu.