Antalya Ticaret Borsası (ATB) İdare Konseyi Lideri Ali Çandır, açıklanan 60 milyar TL’lik KGF kredisini önemsediklerini belirterek, “Ancak bu ölçünün artırılmasını ve işletmelerimize en az yarısının nakit olarak kullandırılmasını talep ediyoruz. Bu sayede cari ödemelerimiz için bir kapı açılmış olacaktır” dedi.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Şubat Meclisi, Meclis Lideri Erdoğan Ekinci başkanlığında çevrimiçi yapıldı. İdarenin bir aylık çalışması hakkında üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te ATB İdare Konseyi Lideri Ali Çandır, tarım, iktisat ve kent gündemine ait değerlendirmelerde bulundu. Konuşmasına Rusya ile Ukrayna ortasındaki krizden duyduğu tasayı lisana getirerek başlayan ATB Lideri Ali Çandır, son birkaç günde süratle berbatlaşan ve sıcak bir çatışmaya gerçek ilerleyen Rusya-Ukrayna ilgilerinin hem dünya, hem Türkiye hem de direkt Antalya için önemli riskler barındırdığını söz etti. Rusya’nın Dombas bölgesi ile ilgili kararı ve icraatlarının bir çatışmaya ve savaşa yol açmamasını ümit ettiğini söyleyen Çandır, şunları kaydetti:
“Böyle bir savaşın galibi olmaz. Biz de dahil olmak üzere büyük halk bölümleri kaybeder. Her halükarda önlemlerimizi almalı ve gelişmelere karşı son derece hassas olmamız gereken bir devirdeyiz. Zira her iki ülke ile esaslı ve büyük hacimli ekonomik ve toplumsal bağlara sahibiz. Antalya’ya gelen turistlerin üçte birini, yaş meyve zerzevat ihracatımızın kıymetli kısmını, toplam hububat ithalatımızın yüzde 80’ini Rusya ve Ukrayna oluşturmaktadır. Ayrıyeten toplam doğalgaz ve petrol ithalatımızın değerli kısmını Rusya ve ortaklarından temin etmekteyiz. Böylesi ekonomik bağlantıların dışında her iki ülke vatandaşlarının kentimizde önemli bir yerleşik hali bulunmaktadır. Hepimizin en içten dileği, bu uyuşmazlığın toplumlara ve halklara faydalı biçimde ve barış içinde tahlile kavuşmasıdır.”
“İklim değişikliği üretimi etkiliyor”
İklim değişikliğinin tarımda hissedildiği bir devirden geçildiğini, yağışların azalmasına bağlı olarak ülke genelinde ziraî kuraklık, Antalya’da ise çok yağışlarla gelen fırtına ve hortumun üreticiyi olumsuz etkilediğini belirten Çandır, ziyanını gideremeyen üreticinin büyük kısmının üretimden çekildiğini kaydetti. Çandır, “Üreticilerin üretimden çekilmemesi için ziyanlarının kısa müddette karşılanması en büyük dileğimizdir. Kamunun bu bahiste daha hassas davranmasını diliyoruz” dedi.
Çandır, Borsa ve Antalya Tarım Kurulu olarak son iki yıldır sürdürülebilirlik teması ile tarım kesiminin yeşil mutabakata ahengi ve iklim değişikliğinin tarıma tesirlerini toplantılarda ele aldıklarını belirterek, bu toplantılarda kesimi geleceğe hazırlamayı amaçladıklarını anlattı. Çandır, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Konya’da başlayan İklim Şurası’nın yeşil mutabakata ahenk ve iklim değişikliğiyle gayret için bir fırsat olmasını ve alınacak kararların aksiyona dönüşmesini diledi.
“Isparta afet bölgesi ilan edilmeli”
Yağmurun Antalya kıyı ve yayla tarımına önemli hasar verirken, Isparta’da mevsim normallerinin üzerinde yağan kar nedeniyle ziraî alanların ziyan gördüğünü anlatan Çandır, kar yağışından olumsuz etkilenen Ispartalılara, üreticilere, borsa üyeleri ve ticaret erbabına geçmiş olsun dileklerini iletti. Çandır, “Isparta’daki karanfil üretimi ve sonrasındaki ticaret, borsamız süreç hacmi ve kentimiz ihracatı için değerli bir yere sahiptir. Ülkemiz karanfil üretim alanın yüzde 21’i Isparta’dadır. Üretimin ise yüzde 23’ü Isparta’da yapılmaktadır. İklim avantajı kullanılarak yapılan üretim ve ihracatımızın 12 aya yayılmasının sağlanması nedeniyle de Isparta farklı bir değere sahiptir. Münasebetiyle Isparta’daki seraların ayağa kaldırılması üretimin ve ihracatın sürdürülebilirliği açısından çok değerlidir. Üyelerimiz, Isparta’nın afet bölgesi olarak ilan edilerek mağduriyetlerin giderilmesini ve zararın tanzim edilmesini istiyor. Aksi halde uzun yıllar boyunca büyük emeklerle oluşturulan ihracat pazarlarımızın kaybolabileceğini, bu nedenle yaraların bir an evvel sarılmasının değerli olduğunu söz ediyor” diye konuştu.
“KGF kredisi arttırılsın”
Mikro ve KOBİ’ler için üretim ve ticari faaliyetleri için krediye erişim kolaylığının değerine işaret eden Ali Çandır, 60 milyar TL’lik Kredi Garanti Fonu (KGF) kredisinin artırılmasını istedi. Çandır, “Taşıdığımız mali yükler için uzun bir müddettir zati özvarlıklarımızı tüketmekteyiz. Varlığımızı ve faaliyetlerimizi devam ettirmek için uygun şartlı krediye erişmemiz gerekmektedir. Son periyotta açıklanan 60 milyar TL’lik KGF kredisini bu bakımdan önemsiyoruz. Fakat bu ölçünün artırılmasını ve işletmelerimize en az yarısının nakit olarak kullandırılmasını talep ediyoruz. Bu sayede cari ödemelerimiz için bir kapı açılmış olacaktır” dedi.
“Sektörümüz, KDV iade sisteminin hayata geçmesini beklemektedir”
Temel besin eserlerinde KDV oranının yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesini olumlu bulduklarını, fakat uygulamanın üyelerin yüzde 8 ve yüzde 18 KDV’li girdi tedariklerinden ötürü KDV birikimine yol açacağını kaydeden Çandır, “Bu uygulamayla biriken KDV, işletmelerimiz için önemli bir finansman yükü oluşturacaktır. Münasebetiyle önümüzdeki periyotta süratli bir KDV iade sistemine muhtaçlık duyulacaktır. Dalımız, KDV iade sisteminin hayata geçmesini beklemektedir. Aslında bizim uzunca müddettir lisana getirdiğimiz talebimiz, birçok ülkenin uyguladığı belli dönemlerde birikmiş KDV’nin mükelleflere ödenmesi uygulamasıdır. Bir manada makul devirlerde mükellefle devletin helalleşmelidir” dedi.
Yenilenebilir güç üretimi ve kullanımı konusundaki mevzuatın güncellendiğini, güneş gücü santrallari (GES) konusunda devletten tarım kesimini özendirici teşvik ve takviyeler beklediklerini kaydeden Çandır, “Maliyetlerimizi önemli oranda düşürecek olan bu yatırımlar için mutlak hızda uygun şartlı yatırım finansmanı ve muafiyetler gereklidir” dedi.
ATB Lideri Ali Çandır, dünyada ziraî üretim ve ticarinin birincil stratejik alan olarak kabul edilip hareket edileceği bir periyoda girildiğini belirterek, son yıllarda bir büyüyüp bir küçülen tarım dalının istikrarlı bir biçimde büyümesinin sağlanmasının değerine dikkat çekti.
“Hava eser fiyatlarını etkiledi”
Hava şartlarının tarım dalını çok zorladığı bir ay geçirdiklerini belirten Çandır, yaş meyve zerzevat arzının düşmesi, talebin arza nazaran yüksek olması ve nakliyede yaşanan sorunların artması nedeniyle eserlerin fiyatlarının da yükseldiğini kaydetti. Lakin yükselen fiyatlarda komitecilerin sorumlu tutulduğunu kaydeden Çandır, şunları söyledi:
“Üyelerimiz, kanunlarca belirlenen oranlarda kurul aldıklarını, ticaretlerini bu oranda yaptıklarını ve üretim için çiftçilere ön finansman kredisi sağladıklarını belirtmişlerdir. Son devirde yaşanan yüksek enflasyon ve artan yaş zerzevat fiyatları nedeniyle meslekleri üzerinde olumsuz bir kamuoyu baskısı oluşturulduğunu ve hususun ülkemiz gündeminde sıklıkla ve yanlış bir biçimde gündeme getirilmesinden duydukları rahatsızlığı bir kere daha tabir etmişlerdir. Güçlü şartlara karşın çalışmaktan ve üretmekten vazgeçmeyen üreticilerimize, işçilerimize ve üreticilerimizin emeğini değerlendiren kurulcu, tüccar ve ihracatçılarımıza en içten teşekkürlerimi sunuyorum.”
“Kotasız ticaretin önü açılmalı”
Rusya Federasyonu tarafından domates ithalatına getirilen kotanın ihracatçıyı sıkıntı durumda bıraktığını söyleyen Çandır, kotanın 3 bin 500 tonun altına düştüğü ve kısa müddette dolacağının söz edildiğini anımsattı. Türkiye’nin 2021 yılında domates ihracatını 363 milyon dolara yükselttiğini, ölçü bakımından yüzde 19, paha bakımdan yüzde 16 artışla 2021’i kapattıklarını belirten Çandır, “İhracatımızın yüzde 19’una denk gelen 68 milyon dolarlık kısmını da Rusya Federasyonu’na gerçekleştirmiştik. 2022 Ocak ayı domates ihracatında ölçüde yüzde 8, kıymette ise yüzde 23 artışı yakaladık. Kotanın kalkmasıyla ihracatımız daha fazla artacaktır. Üreticilerimiz, üyelerimiz ve ihracatçılarımızın beklentisi kotaların büsbütün kaldırılması ve kotasız ticaretin önünün açılması yönündedir” diye konuştu.
Kırcami açıklaması
Konuşmasında Kırcami’nin yapılaşmaya açılmasını da kıymetlendiren Çandır, son 20-30 yılda Antalya kent merkezinde birçok tarım alanının imara kurban edildiğini söyledi. Kırcami’nin imarıyla ilgili kararın da Belediye Meclisinden geçtiğini belirten Çandır, “Bu bahiste iki dileğimiz ve talebimiz bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, böylesi özel bir tarım alanının imara açılması kararının son olmasıdır. İkincisi ise Antalya’nın bundan sonraki kentsel yenileşmesinde referans olacak biçimde hayata geçmesidir. Kentimizdeki ömrün ve üretimin sürdürülebilirliği bakımından bu iki hususun hayati kıymet taşıdığını düşünmekteyiz” diye konuştu.
Mecliste üyeler, dallarına ait değerlendirmelerde bulundu.