Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Kurulu (ATAK) Lideri Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ağustos ayı …
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Kurulu (ATAK) Lideri Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ağustos ayı Ziraî Girdi Fiyatları Endeksi (Tarım-GFE) bilgilerini kıymetlendirdi.
TÜİK tarafından açıklanan temmuz ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerinde tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 1.25 ve yıllıkta yüzde 142.28’lik artış ilan edildiğini kaydeden Çandır, tohumda yüzde 9.62, güçte yüzde -5.01, gübrede yüzde 5.06, ilaçta yüzde 1.00, veteriner hizmetlerinde yüzde 2.00, yemde yüzde 1.59 ve öteki kalemlerde ise yüzde 3.80 olarak aylık değişimler ilan edildiğini belirtti. Ağustos ayındaki yıllık değişimlere de dikkat çeken Çandır, tohumda yüzde 66.38, güçte yüzde 184.77, gübrede yüzde 234.48, ilaçta yüzde 106.40, veteriner hizmetlerinde yüzde 36.20, yemde yüzde 147.19 ve başka kalemlerde ise yüzde 62.97’lik artış olduğunu belirtti. Çandır, “Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 4.81 ve yıllık yüzde 90.40’lık artış ilan edildi” dedi.
TÜİK’in açıkladığı ağustos ayı Ziraî Üretici Fiyat Endeksi’nin (Tarım-ÜFE) aylık yüzde -4.34 ve yıllık yüzde 142.42 olduğunu belirten Çandır, şu değerlendirmede bulundu:
“Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim daima bölümün aleyhine seyrederken nisan, mayıs ve temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştır. Ağustos ayında ise durum yine üretici aleyhine dönmüştür. Yüzde -4.34’lük aylık düşüşe karşılık yüzde 1.64’lük aylık maliyet artışı ile üretici kayıp yaşamıştır. Yıllıktaki yüzde 142.42’lik üretici fiyatı artışına karşılık yüzde 142.28’lik bir girdi maliyeti artışı olmuştur. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kısmı için kayıpları artıracaktır.”
Çandır, ağustos ayında açıklanan aylık yüzde 2.41 ve yıllık yüzde 143.75 seviyesindeki yurtiçi üretici enflasyonu (Yi-ÜFE) ile aylık yüzde 2.64 ve yıllık yüzde 118.94 seviyesindeki yurtdışı üretici enflasyonunun (YD-ÜFE) tarım kesiminin geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini gösterdiği kaydetti.
“Maliyeti tüketiciye yansıtamıyor”
Ağustos ayında tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 1.46 ve yıllık yüzde 80.21 ilan edildiğini anımsatan Çandır, “Tüketici taraftaki işlenmemiş besin enflasyonu ise ağustosta aylık yüzde -2.20 ve yıllık yüzde 79.51 seviyesinde ilan edilirken, yaş meyve zerzevat enflasyonu ise aylık yüzde -6.31 ve yıllık 50.85 olarak ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu sayılar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını yarıdan daha az tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” dedi.
Haziran ve ağustos aylarındaki aylık düşüşlerin sonbaharla birlikte yerini yükselişe bırakacağını söyleyen Çandır, “Önümüzdeki devirde tarla eserlerinin sürat kesmesi ve örtü altı üretimin şimdi hasada geçmemesi münasebetiyle zerzevat fiyatlarında mevsimsel bir yükseliş yaşanma ihtimali bulunmaktadır” ikazında bulundu.
