Antalya’nın geçmişi 2 bin yıla dayanan tarihi yerleşim yerlerinden olan Kaleiçi’nde birtakım yapıların duvarında bulunan ve sprey boyalarla yazılan yazılar manzara kirliliği oluşturuyor.
Helenistik Dönem’de, Bergamalıların getirildiği hayatla başlayan ve Antalya’nın Muratpaşa ilçesi hudutları içerisinde yer alan deniz ve kara surları tarafından kuşatılan Kaleiçi, içerisinde bulundurduğu sokakları ve yapıları ile varlıklı bir tarih barındırıyor. Kaleiçi, Antalya tarihinin izlerini günümüze kadar getirirken, eski konutların ehemmiyeti yalnızca mimari açıdan değil, birebir vakitte insanların hayat hali, davranışları, gelenekleri ve toplumsal istikametleri konusunda da çok faydalı bilgiler aktarıyor.
1972 yılında Antalya iç limanı ve Kaleiçi semti, özgün dokusu nedeniyle “Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu” tarafından “sit bölgesi” olarak muhafaza altına alındıktan sonra Turizm Bakanlığına, “Antalya- Kaleiçi Kompleksi” onarım çalışmasından ötürü 28 Nisan 1984’de FİJET (Uluslararası Turizm Müellifleri Birliği) tarafından Altın Elma Turizm Oskarı mükafatı verilmişti. Günümüzde Kaleiçi; otelleri, pansiyonları, restoranları ve barları ile cümbüş merkezi haline gelmiş durumda. Kaleiçi’nde bulunan yapıların birçoğunda bulunan boya ve yazılar ise tarihi sokakları imaj kirliliğine çevirmiş durumda. Dünyanın dört bir yanından ziyaretçilerin akın ettiği Kaleiçi bölgesindeki yazılar ise görenleri adeta hayal kırıklığına uğratıyor. Türkçe ve yabancı lisanlarda yazılan yazılarda kısaltmalar, lakaplar ve şahıs isimleri bulunuyor.
Kaleiçi hakkında
“Attalos yurdu” manasına gelen Antalya, II. Attalos tarafından kurulmuştur. Bergama Krallığı’nın sona ermesiyle (M.Ö. 133) bir müddet bağımsız kalan kent, daha sonra korsanların eline geçmiştir. M.Ö. 77’de Kumandan Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olmuştur. M.S. 130’da Hadrianus’un Attaleia’yı ziyaret etmesi kentin gelişmesini sağlamıştır. Bizans egemenliği sırasında piskoposluk merkezi olan ismi görülen Attaleia, Türklerin eline geçtikten sonra büyük bir gelişme göstermiştir. Çağdaş kent, antik yerleşmenin üzerine kurulduğundan, Antalya’da Antik Çağ kalıntılarına çok az rastlanmaktadır. Görülebilen kalıntıların birincisi, Eski Liman olarak nitelenen liman mendireğinin bir kısmı ve limanı çevreleyen surdur. Surların park dışındaki kısmında onarımı yapılan Hadrian Kapısı, Antalya’nın en hoş antik yapıtlarından biridir.
Kiremit çatılı 3 bin ev
Kaleiçi, büyük bir kısmı yıkılmış ve yok olmuş at nalı formunda içten ve dıştan surlarla çevrilidir. Surlar; Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı periyotlarının ortak yapıtıdır. Surların 80 burcu vardır. Surların içinde kiremit çatılı 3 bin kadar mesken bulunmaktadır. Meskenlerin karakteristik yapıları Antalya’nın yalnızca mimari tarihi hakkında fikir vermekle kalmaz, birebir vakitte bölgedeki ömür stilini, gelenek ve görenekleri de yansıtır.
Yaklaşık 25 yıldır Kaleiçi’nde bulunan tarihi binaların onarımlarını yapan Kağan Sarıkafa, Kaleiçi bölgesinde büyük sorunlarının olduğunu lisana getirerek, “Burası hem turizm açısından hem de genç arkadaşlarımızın vakit geçirdiği bir yer. Cümbüş yerleriyle dolu ancak bunlar cümbüşle kalmıyor. Bizim tarihi kıymetlerimize ziyan veriyorlar, mesela bu duvarlarda grafitiler vardı biz onları boyadık lakin sabah geldiğimizde tekrar birebir formda boyanmıştı. Yani bu grafiti sanat tamam lakin bunun yapılması gereken makul duvarlar var. Mutlaka tarihi kirletiyorlar ve bu çağdaşlıkla alakalı değil. Çağdaş olan insan bu duvarda yapmaz ana caddelerdeki binalardan müsaade alarak yapar. Buradaki tarihi bedellere ziyan verildiğinde ki burası tarihi sit alanı, külfete yol açıyor. Ayrıyeten onların yaptıkları yerleri bizim tekrar boyayarak kapatmamız için belediyeden ve Anıtlar Kurulu’ndan ekstra müsaade almamız gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“Buraya gelenler hayretler içinde kalıyor”
Sarıkafa, “Buraya yurt dışından gelen beşerler da var. Onlar kendi tarihi kıymetlerinde bir çiviye sahip çıkarken buradaki görüntüyü gördüklerinde hayretler içinde kalıyorlar. Bu mevzuda tabi ki devlet elinden gelen her şeyi yapıyor ancak bizim insanımızın bu kurallara uyması gerekiyor. Açıkçası genç arkadaşlarımızın biraz daha dikkatli olmalarını istiyoruz. Grafiti sanatını ya da fotoğraflarını öteki yerde yapabilirler lakin en azından Kaleiçi’nde bulunan 3 bin haneye ziyan verilmesin istiyoruz, bizim bütün kederimiz bu” halinde konuştu.
